Toprak Kaynaklı / Su Kaynaklı Isı Pompası
Kapalı Çevrim ve Açık Çevrim Sistemler olmak üzere 2 grupta incelenebilir. Kapalı çevrim sistemler, kaynak tarafına (toprak/göl/nehir vb) borulama yapılarak, boru demeti içinde dolaşan suyun, enerji alışverişini içerir.
Açık çevrim sistemler ise direkt kaynak suyunu kullandığımız ve ara bir eşanjör ile enerji paylaşımı sağlanan sistemlerdir.
1. Kapalı Çevrim
1.1 Toprak Kaynaklı
Toprak sıcaklıkları yıl boyunca çok az değişim gösterir. Isıyı çok iyi depolayabilme özelliği sayesinde toprak en verimli ısı kaynağıdır. Toprakta depolanmış enerjinin borular içinde dolaşan suya transferi ile enerji aktarımı sağlanır. Kullanılan ısı pompaları sudan havaya veya sudan suya ısı pompaları olabilir. Toprak yapısının ısıl geçirgenlik değeri ne kadar yüksek olursa toprak tarafına yapılması gereken borulama da ona göre azalır, yani toprak ne kadar nemli/sulak ise sistem daha verimli ve ilk yatırımı daha düşük olacaktır.
a. Yatay Serme:
Dikey borulamaya göre ilk yatırım maliyeti daha düşüktür. Bununla birlikte; daha fazla alana gereksinim duyduğundan arazinin müsait olduğu yerlerde uygulanır. Yatay serme çözümleri boruların yerleşim şekillerine göre sarmal, slinky ve helis olarak adlandırılır. Hafriyat sonucu açılan toprakta min. 1 metreden daha derin bir yerleşimle borular toprağa serilir ve üzeri çıkan toprakla örtülür. HDPE tip boru kullanılır. Örnek Uygulamalar: Gallipoli Otel-Çanakkale ; Öcalgiray Evi-Düzce
b. Dikey Borulama
Sondaj en etkin toprak kaynaklı sistem performansına sahiptir. Toprakta belirli bir derinlikten sonra (yaklaşık 5m), toprak sıcaklıkları sabit ortalama yaz-kış 16-17OC civarındadır. Sondajın maliyetli olmasından dolayı ilk yatırım maliyeti yüksektir ve detaylı mühendislik ön çalışması gerektirir. Sondaj yöntemi ile açılan kuyulara U tip HDPE borular indirilir. 1U-2U indirilen kuyu çözümleri mevcuttur. Ortalama sondaj çapı 15-20 cm ve sondaj derinliği 100-150 metre arasındadır. Kuyular arası belli bir mesafe bırakılmalıdır. Örnek Uygulamalar: Meydan AVM-İstanbul, İller Bankası-İstanbul, Mesa Çengelköy-İstanbul
1.2 Göl,nehir veya deniz içine borulama
Göl,nehir veya deniz içerisine borular helezoni şekilde yerleştirilir. Isı transferinin en verimli ve en ekonomik sağlandığı borulama sistemlerdir. Örnek Uygulamalar: Carya Golf Resort- Belek
2. Açık Çevrim
Yeraltı kaynak suları ya da göl-nehir-deniz suyu kullanılır ve bir plakalı eşanjör vasıtasıyla sisteme enerji aktarımı sağlanır. Çok yüksek verimli sistemler olduğundan mevcutta bir su kaynağı varsa mutlaka değerlendirilmelidir. Sistemin ilk yatırım maliyetinin geri dönüş süresi genellikle 1 yılın altında çıkmaktadır. Örnek Uygulamalar: Terracity AVM-Antalya, Adanapark Avm-Adana, Özdilek AVM-Eskişehir Robinson Golf Hotel-Antalya
